UNUTULMA HAKKI KAPSAMINDA İÇERİK GOOGLE ARAMADAN NASIL KALDIRILIR?

Günümüzde internete ulaşımın bu denli kolay olması nedeniyle internet ortamında paylaşılan bazı içerikler kişilerin haklarını ihlal edici nitelikte olabilir. Tüm dünya tarafından en çok kullanılan popüler arama motorlarından biri olan Google’da bir içeriğe ilişkin arama yaptığınızda derlenen sonuçlar içinde kişilik haklarını ihlal eden içerikler çıkması neticesinde içeriğin kaldırılması talep olunabilir. Zira Google’ın içerik kaldırma politikası da bu yöndedir.(1) Yazımızın devamında unutulma hakkına, bu hak kapsamında Google’ın içerik kaldırma politikasına ve Google’a başvurunun nasıl yapılacağına ilişkin hususlara değinilmiştir. 

Unutulma Hakkı Nedir?

Unutulma hakkı; kişi veya kurumların internette kendi isimleriyle arama yaptığında çıkan sonuçlar arasında kendileriyle ilgili bilgi, fotoğraf, video, belge gibi verilere yer verilmemesini isteme hakkı olarak açıklanabilir. Unutulma hakkı ile geçmişte yaşanan ve güncelliğini yitiren bir olaya ilişkin haber, görüntü, video veya ses kaydının internet ortamında yayınlanması neticesinde kişi nezdinde meydana gelen mağduriyetin giderilmesi amaçlanmaktadır.

Unutulma hakkı; Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü’nün (GDPR) 17. maddesinde “Right to erasure (‘right to be forgotten’)”(2) başlığı altında düzenlenmiş olmakla beraber Türk hukukunda “unutulma hakkı” bugüne kadar herhangi bir düzenlemede açıkçan yer almamıştır. Türk hukukunda bu hakka en yakın olarak internet ortamında işlenebilecek suçlar hakkındaki sorumlulukların sınırlarının çizilebilmesi adına düzenlenen “5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” örnek olarak gösterilebilir. (3)

Buna ek olarak; 31 Temmuz 2020 tarihli ve 7253 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile unutulma hakkı dolaylı olarak düzenlenmiştir. Yapılan değişiklik ile 5651 sayılı Kanunun 9’uncu maddesine “İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talep etmesi durumunda hâkim tarafından, başvuranın adının bu madde kapsamındaki karara konu internet adresleri ile ilişkilendirilmemesine karar verilebilir. Kararda, Birlik tarafından hangi arama motorlarına bildirim yapılacağı gösterilir.” maddesi eklenmiştir. (4)

Unutulma Hakkı Hangi Hallerde Kullanılabilir?

Yukarıda açıklanan düzenlemeler ile internet ortamında paylaşılan içerikler nedeniyle hakları ihlal edilen gerçek veya tüzel kişilere söz konusu içeriğin kaldırılmasını talep etme hakkı sağlanmıştır. Bu hakkın kullanılabilmesi için ise belirli şartların varlığı gerekmektedir. Zira herkesin unutulma hakkını talep etmesi halinde bu durum ifade özgürlüğüne, basın özgürlüğüne ve kamunun bilgi edinme hakkına zarar verebilecektir.

O halde unutulma hakkını her durumda talep mümkün değildir. Unutulma hakkına ilişkin talebin kabulü için arama motorundan kaldırılması istenen içeriğin konusu, yayında kaldığı süre, varsa kamu yararına katkısı, güncelliğini koruyup korumadığı, toplumun içeriğe yönelik ilgisi ve merakı gibi hususlar detaylıca incelenecek olup işbu inceleme sonucunda içeriğin arama motorundaki listeden çıkarılmasına karar verilebilecektir.

Unutulma Hakkı İle İçeriğin Çıkarılması Veya Erişimin Engellenmesini İsteme Hakkı Arasındaki Fark Nedir?

Unutulma hakkı ile içeriğin çıkarılması ve/veya içeriğe erişimin engellenmesini isteme hakkı farklı şeylerdir. Unutulma hakkı internet ortamındaki içeriğin arama motorundan çıkarılmasıdır. Bir başka deyişle unutulma hakkı neticesinde Google arama motorunda kişinin ismini veya belli bir olayı arayınca çıkan sonuçlarda artık listelenmemesidir. Fakat içerik internet sitelerinde kalmaya devam edecektir. İçeriğin çıkarılması ve/veya içeriğe erişimin engellenmesinde ise sulh ceza hakimliğine başvurularak içeriğin internet ortamından kaldırılmasını talep etme hakkı sağlar.

O halde unutulma hakkı kapsamında Google veya herhangi bir arama motoruna başvuru yapıldığında içerik yalnızca arama motoru sonuçlarından çıkarılacak olup internet sitelerinde görünmeye devam edecektir. Bu içeriklerin internet sitelerinden de kaldırılması için ise sulh ceza hakimliğine içeriğin kaldırılması veya engellenmesi talebi ile başvurulmalıdır.

Google’ın İçerik Kaldırma Politikası Ne Yöndedir?

Unutulma hakkı kapsamında arama motorunda çıkan sonuçların kaldırılmasına ilişkin talep neticesinde Google kendi nezdinde gerekli incelemeleri yaparak kişinin talep ettiği sonuçları listesinden kaldırıyor. Google’ın bu politikasını Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın 13 Mayıs 2014 tarihinde C‑131/12 sayısı ile vermiş olduğu bir karar etkilemiştir. (5) Bu karara göre; davacı, arama motoru Google’da kendisinin adını yazarak arama yaptığında 1998 yılına ait iki farklı tarihli haber linkinin çıktığını ileri sürerek mahkemeye başvurmuştur. Başvuruyu inceleyen mahkeme, Google’a yönelik şikayetleri kabul etmiş ve Google’ın ilgili linkleri kaldırmasına karar vermiştir. Google’ın temyiz başvurusu üzerine dava Avrupa Birliği Adalet Divanı’na taşınmıştır. Adalet Divanı ise Google’a ilişkin değerlendirmesinde öncelikle arama motorlarının, internet üzerinde kullanıcıların normalde bulamayacağı verilerin, veri öznesinin adının yazılması suretiyle kolayca bulunur hale gelmesinde belirleyici bir rolü olduğunu ortaya koymuş ve arama motorları ifade özgürlüğünü kullanarak bireylerin özel hayata saygı ve veri korunması haklarına yönelik müdahalelerini arttırdığı belirtilmiştir. Veri Koruma Direktifi’nde yer alan düzenlemeler ışığında yapılan inceleme sonucunda Divan; Google’ın, başvuranın adının yazılmasıyla çıkan haber sonuçlarına ilişkin linkleri kaldırması gerektiğine karar vermiştir.

Bu kararda değinilen bir diğer önemli husus ise bu haktan yararlanabilmek için arama motorunda listelenen sonuçların alakasız, gereksiz ve güncelliğini yitirmiş olması gerekmektedir.

Bu karar neticesinde Google internet üzerinde yapılan kişilere ilişkin arama sonuçlarının yönlendirildiği uzantının kaldırılabilmesinin mümkün olduğunu belirtmiştir.

Google’a İçerik Kaldırma Başvurusu Nasıl Yapılır?

Google arama motoru sonuçlarının kaldırılması için ilgili sekmeler üzerinden talepleri kabul etmektedir. Bu talepler üzerine değerlendirme yapıp uygun gördüğü talepler neticesinde alan adlarını arama motoru sonuçlarından kaldırmaktadır.(“delisting”)

Google özellikle kişinin izni bulunmayan uygunsuz veya mahrem kişisel görselleri, kişinin rızası olmadan üretilen sahte pornografik içerikleri, çıkar amaçlı içerik kaldırma uygulamalarına sahip sitelerdeki ilgili içerikleri, finansal, tıbbi ve resmi kimlik bilgilerini, zarar vermek amacıyla kişisel bilgilerin ifşa edilmesi olarak tanımlanan kişisel bilgi toplama içeriklerini arama motorundan talep üzerine kaldırıyor.

O halde unutulma hakkı kapsamında Google’ın bazı içerik kaldırma talep formlarına aşağıdan ulaşabilirsiniz:

  • Google AB Gizlilik Gereği İçerik Kaldırma Talep Formu
  • Kişisel Bilgilerin Başka Bir Google Ürününden Kaldırılmasını Talep Formu
  • Eski İçeriği Kaldırma
  • Kişisel Bilgileri Kaldırma
  • İçeriği Google’dan Kaldırma

Google’a Yapılan Başvuru Sonucunda İçeriğin Kaldırılmaması Halinde Ne Yapılabilir?

Google’ın talep üzerine ilgili URL’leri kaldırmaması üzerine yargı yoluna başvurulabilir. Kişiler, unutulma hakkı kapsamında “5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun”una dayanarak içeriğin kaldırılmasını yargı yolu ile talep edebilirler.

Bu kanuna göre internet ortamında yayınlanan ve kişilik hakkını ihlal eden bir içeriğin kaldırılması için yer sağlayıcısına (Google ve diğer arama motorları) başvuru yapılabilir. Bu başvuruya cevap verilmemesi veya içeriğin kaldırılmaması halinde ise kişi sulh ceza hakimliğine başvuru yapabilir. O halde Google’a başvuru yapıldığı halde etkin bir sonuç alınamamışsa sulh ceza hakimliğine başvurarak unutulma hakkı kapsamında içeriğin arama motorundan kaldırılması talep edilebilir.

Ateş Hukuk Bürosu Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na uygun olarak hizmet vermekte ve müvekkillerimize bu kanun uyarınca gerekli hukuki desteği sağlamaktadır. Konuya ilişkin detaylı bilgi ve hukuki destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.